UPS là gì ?
UPS là viết tắt của cụm từ tiếng Anh: Uninterruptible Power Supply dịch nghĩa: hệ thống cung cấp nguồn điện liên tục. Ở Việt Nam, thiết bị này được gọi dưới cái tên bộ lưu điện.
Khác với các hệ thống điện dự phòng khác, UPS cung cấp điện gần như ngay lập tức sau khi mất điện lưới bằng cách dự trữ điện từ trước trong pin, ắc-quy, siêu tụ điện hoặc bánh đà. Tuy vậy, thời gian dự trữ điện năng tương đối ngắn (chỉ khoảng vài đến vài chục phút), vừa đủ thời gian để tắt thiết bị một cách an toàn.
UPS thường được sử dụng để bảo vệ các thiết bị điện tử như: máy tính, trung tâm dữ liệu, thiết bị viễn thông hay các thiết bị điện khác mà việc ngắt nguồn đột ngột có thể gây ra thương tích, tử vong, gián đoạn kinh doanh hoặc mất dữ liệu.
UPS rất đa dạng về kích thước và dung lượng lưu trữ; từ mức nhỏ, chỉ bảo vệ cho 1 máy tính cá nhân cho đến kích thước và công suất lớn, đủ bảo vệ cho một trung tâm dữ liệu hoặc toà nhà. UPS lớn nhất thế giới có công suất 46 Megawatt nằm tại Fairbanks, Alaska, Hoa Kỳ, cấp điện cho cả một thành phố và vùng ven trong trường hợp mất điện.
Không chỉ để lưu điện
Mặc dù công việc chính của UPS là cấp điện trong 1 thời gian ngắn sau khi mất điện lưới, tuy nhiên đa phần chúng đều có khả năng điều chỉnh các vấn đề của điện lưới như:
Sụt điện áp | |
Nhảy điện áp | |
Điện áp thấp trong thời gian dài | |
Điện áp cao trong thời gian dài | |
Nhiễu điện | |
Tần số bất thường | |
Biến dạng tần số |
Thường khả năng điều chỉnh các vấn đề của điện lưới của UPS được nhà sản xuất ghi rất rõ trong hướng dẫn sử dụng của họ.
Các thông số của một bộ lưu điện
UPS có rất nhiều loại và các thông số khác nhau như là: topologies (tạm dịch: cấu trúc liên kết), UPS 3 pha hay 1 pha, form factor, Kiến trúc triển khai dự phòng, Hot-swap, Phần mềm điều khiển,…
Tuy nhiên, phạm vi bài viết sẽ chỉ để cập đến các thông số người dùng cần biết để chọn mua UPS cho máy tính và vài thiết bị trong gia đình mà thôi. Tránh lan man nhức đầu.
Để chọn mua UPS cho, bạn cần quan tâm tới các thông số sau:
Chỉ số VA và công suất
1. Chỉ số VA hay còn gọi là VA Rating là công suất mà UPS thiết kế để tải được, đơn vị: Vôn-Ampe (VA). Để xác định được VA Rating mà UPS bạn cần, bạn hãy thực hiện theo các bước sau:
- Lên danh sách các thiết bị mà UPS sẽ bảo vệ
- Xác định xem mỗi thiết bị sẽ kéo bao nhiêu VA bằng cách nhân số Vôn (thường là 220V) với số Ampe.
- Cộng tất cả VA của các thiết bị
- Nhân số đó với 1.2 để đảm bảo tuổi thọ cho UPS
Ví dụ: Bạn muốn mua UPS cho máy tính của mình và muốn bảo vệ luôn cả modem mạng. Sau khi nhìn thông số Vôn và Ampe trên tem nhãn và nhân với nhau, bạn có được:
- Thùng máy: 350VA
- Màn hình: 40VA
- Modem mạng: 10VA
Vậy Rating của UPS mà bạn cần sẽ là: (350+40+10)*1.2 = 480VA
2. Công suất của UPS có đơn vị tính là Oát (W). Để tính công suất của UPS mà bạn cần, bạn cũng cộng tổng công suất của các thiết bị lại với nhau. Và công suất của tổng các thiết bị kết nối tới UPS cũng không được vượt quá công suất đầu ra của bộ lưu điện.
Một số nhà sản xuất vì lí do nào đó mà không công bố công suất của UPS, khi này bạn có thể lấy chỉ số VA nhân với 0.6 để ước lượng công suất của UPS mà bạn cần.
Lưu ý:
- Nếu bạn kết nối các thiết bị có tổng số VA và/hoặc công suất lớn hơn VA và/hoặc công suất của UPS thì bộ lưu điện của bạn có thể đoản mạch, cháy, nổ,…
- Nếu bạn định nối thiết bị chạy mô tơ như quạt điện hoặc máy in vào UPS, nhân số VA và công suất của thiết bị này với 1.5 để đảm bảo đủ điều kiện về VA và công suất UPS khi thiết bị khởi động. Nói chung các bạn không nên kết nối UPS tới các thiết bị chạy mô tơ.
Các tính năng phụ
Đương nhiên không phải UPS nào cũng chỉ là một cục pin, rất nhiều UPS sẽ có thêm một vài tính năng hỗ trợ người dùng, sau đây là danh sách của một vài các tính năng có thể có trên UPS
Cổng kết nối phụHầu hết các UPS đều tích hợp cổng USB, DB9 và / hoặc các cổng giao tiếp khác cho phép quản lý nguồn và tự động tắt khi không có người giám sát nếu hệ thống mất điện. |
|
Màn hình LCD đa chức năngMột màn hình LCD có thể cho phép truy cập các tính năng nâng cao của hệ thống UPS mà không cần máy tính. Nó có thể hiển thị thông tin hữu ích như điện áp đầu vào hoặc dung lượng pin. (Một số hệ thống UPS có nhiều đèn LED cũng hiển thị thông tin này, mặc dù ít chính xác hơn.) LCD thường có đèn nền. Nếu bạn có kế hoạch sử dụng hệ thống UPS trong môi trường tối, hãy đảm bảo bạn có thể giảm độ sáng đèn nền để giảm thiểu phiền nhiễu. |
|
Pin lithiumMột vài UPS có pin lithium iron phosphate (LiFePO4). So với pin axit-chì, pin lithium sắt phosphate có tuổi thọ cao hơn, chu kỳ nhiều hơn và sạc nhanh hơn tới 100% công suất. |
|
Cổng dữ liệu được bảo vệMột vài UPS được trang bị các cổng chuyển đổi, cho phép các kết nối như LAN qua đó được lọc bỏ các loại xung điện từ có thể làm hỏng thiết bị nhạy cảm |
Một số loại UPS bán chạy
Hiện tại, ở HNC đang bán nhiều loại UPS có VA trong khoảng từ 500 đến 10000, công suất từ 300W đến 10000W. Tuy nhiên công suất càng cao đồng nghĩa với việc giá tiền cũng tăng theo nên với các nhu cầu nhất định thì các mã sản phẩm sau thường được KH lựa chọn.
UPS FSP 600VA Interactive FP600
Với công suất 360W cùng mức giá rất rẻ, UPS này là lựa chọn hoàn hảo để lưu điện cho 1 máy tính văn phòng hoặc router mạng. UPS cũng hay được các chủ gia đình lựa chọn để lưu điện cho hệ thống camera dưới 4 mắt, đề phòng trường hợp kẻ gian cố ý cắt điện để đột nhập
UPS Santak 1000VA/600W (TG 1000)
Với khả năng tải 1000VA và công suất 600W, đây là UPS rẻ nhất có khả năng lưu điện được cho 1 dàn máy tính gaming tầm trung hoặc 1 hệ thống camera và thiết bị mạng 8-16 mắt
UPS Ares 3000VA (AR630)
Có công suất vượt trội là 2400W, UPS của hãng Ares là một điểm sáng trong tầm giá 7tr và thường được các doanh nghiệp và văn phòng nhỏ lựa chọn để lưu điện dự phòng cho khoảng 5 máy tính.
Tham khảo: mastec, eaton, electronicdesign, company7, anixter, powersolution
Đăng bình luận về bài viết này